Resultaten WoonOnderzoek 2024: tussen wensen en wonen
Home » Kennisbank »
Elke drie jaar voert het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (VRO) het WoonOnderzoek Nederland (WoON) uit. Het is een van de grootste woonenquêtes van ons land. Voor de editie van 2024 zijn ruim 41.000 mensen ondervraagd over hun woonsituatie, woonlasten, wensen en plannen. Het doel? Inzicht krijgen in hoe Nederland woont en wat beter kan.
Voor huiseigenaren, kopers en verkopers is dit onderzoek bijzonder relevant. Het laat zien hoe andere huishoudens keuzes maken, waar kansen liggen en wat struikelblokken zijn op de woningmarkt. Het helpt je begrijpen waarom sommige huizen snel verkopen, waarom starters moeite hebben om in te stappen, en waarom steeds meer mensen hun woning willen verduurzamen of juist vasthouden.
In deze blog zetten we de belangrijkste bevindingen uit het rapport op een rij.
1. Steeds meer alleenstaanden
In 2024 is maar liefst 40% van de huishoudens in Nederland een eenpersoonshuishouden. Vooral onder 65-plussers stijgt dit aantal sterk. Deze ontwikkeling zorgt voor toenemende vraag naar compacte, toegankelijke en betaalbare woningen. De markt moet daarop inspelen met slimme nieuwbouw én levensloopbestendige alternatieven voor ouderen die willen doorstromen.
2. Starters en jonge huurders raken klem
Veel jonge huishoudens willen kopen, maar belanden noodgedwongen in de huurmarkt. Van de recent verhuisde huurders had bijna de helft liever gekocht, maar kon dit niet financieren. Zij belanden vaak in de dure private huur, waar de huurquote (het deel van het inkomen dat aan huur wordt besteed) kan oplopen tot 43%. Sparen wordt dan lastig, waardoor de stap naar een koopwoning nóg verder weg ligt.
3. Grote impact omdat ouderen minder verhuizen
Hoewel het doorstromen van ouderen cruciaal is voor het vrijmaken van gezinswoningen, gebeurt dit steeds minder. Tien procent minder 65-plussers verhuisde dan in 2021. Veel ouderen wonen in ruime koopwoningen die ze vasthouden, deels uit comfort, deels door gebrek aan alternatieven. Het bouwen van aantrekkelijke levensloopbestendige woningen blijft dus essentieel.
4. Verhuizen kost (steeds) meer
Voor zowel huurders als kopers stegen de woonlasten flink, vooral door een toename van 36% in de bijkomende woonuitgaven, waaronder energiekosten. Voor huurders gaat inmiddels 34,4% van het inkomen naar wonen, bij kopers is dat 22,9%. Recent verhuisde huishoudens en zeker starters, zijn het duurst uit. Zij geven vaak 30% of meer van hun inkomen uit aan woonlasten.
5. Verduurzaming: comfort en besparing als drijfveer
Veel woningeigenaren verduurzamen, maar vooral om geld te besparen of het wooncomfort te verbeteren. Dus niet zozeer vanwege het milieu. Isolatie, zonnepanelen en warmtepompen zijn populair, zeker als de investering zich laat terugverdienen. VanHuyse ziet hier een belangrijke rol voor het eigen ecosysteem van partners: van energieadviseurs tot installateurs.
6. Tijdelijke huur en onzekerheid
In de private huursector heeft een groot deel van de recent verhuisde huurders een tijdelijk contract. Voor jonge mensen en expats zorgt dat voor onzekerheid. De nieuwe Wet betaalbare huur gaat dit deels aanpakken, maar veel huurders weten dat nog niet. Transparante begeleiding en goede informatie zijn daarom onmisbaar.
7. Regionale verschillen vragen om lokale makelaars
De woonquote en woonlasten verschillen sterk per regio. In Amsterdam, Utrecht en Den Haag betalen huurders vaak meer dan €900 per maand, terwijl inkomens niet evenredig meestijgen. In gebieden als Leeuwarden zijn de lasten lager, maar ook de inkomens. Lokale marktkennis is hier cruciaal. Daarom werkt VanHuyse met topmakelaars in vrijwel elke regio.
8. De woning als werkomgeving
Wensen veranderen. De werkkamer is inmiddels een must-have: bijna 60% van de woningzoekenden hecht eraan. Ook ventilatie en binnenklimaat spelen een grotere rol. Tegelijk neemt het aantal woningen met vocht- en schimmelproblemen toe. Van 15% naar 20% van alle huishoudens. Vooral huurders ondervinden hiervan hinder: een extra signaal dat verduurzaming en onderhoud geen luxe zijn.
9. De druk blijft hoog: 3,6 miljoen mensen willen verhuizen
Verhuiswensen nemen toe, vooral onder starters en jongeren. Maar het aanbod blijft achter, prijzen zijn hoog en wachttijden lopen op. Actieve woningzoekers zetten alles op alles: ze zoeken via sociale netwerken én schakelen makelaars in. Toch lukt het velen niet om hun droomwoning te vinden. Een gebrek aan betaalbaar aanbod is de grootste bottleneck.
